Finlandiyalı enerji şirketi olan Vantaa Energy, dünyanın en büyük mevsimsel ısı depolama sistemini inşa etmeyi planlıyor. İngilizcede “vault” ve “reserve” anlamına gelen “Varanto” ismini verdikleri bu tesisin, ülkenin nüfusça dördüncü büyük şehri olan Vantaa’nın ısı ihtiyacını karşılanması bekleniyor.
Finlandiya’da yer alan enerji şirketi Vantaa Energy, dünyanın en büyük mevsimsel ısı depolama sistemini inşa etmeyi planlıyor. Büyüklüğü 1,1 milyon m3 değerinden fazla olan yer altı ısı depolama sistemi, Vantaa şehrin yıllık ısıtma talebini karşılayacak ve 1,3 milyon adet elektrikli araç batarya kapasitesine (90 GWh) sahip olacak.
Tesis İçin 300 Metrelik Üç Mağara Kazılacak
Helsinki yakınlarındaki Vantaa’da inşa edilecek bu tesis için, yaklaşık 20 metre genişliğinde, 300 metre uzunluğunda ve 40 metre yüksekliğinde toplam üç mağara kazılacak. Mağaraların tabanı ise yer seviyesinin 100 metre altında olacak.
Varanto Mevsimsel Termal Enerji Depolama sistemiyle ısı, yer altı mağaralarında depolanacak ve ihtiyaç duyulduğunda bölgesel ısıtma sistemi aracılığıyla binalara dağıtılarak ısıtılması sağlanacak.
Proses tesisleri dahil toplam 1,1 milyon m3 hacme sahip olan yer altı mağaraları sıcak su ile doldurulacak. Daha sonra bu hacim basınçlandırılarak suyun kaynamadan 140 santigrat derece sıcaklık değerine kadar çıkarılması sağlanacak.
İlk olarak 2021 yılında projelendirilme aşamasına başlanan tesisin, bu yaz temelinin atılması ve 2028 yılında tamamlanması hedefleniyor. 200 milyon euro maliyete sahip olacak olan proje, Finlandiya Ekonomik İşler ve Çalışma Bakanlığı’ndan 19 milyon yatırım hibesi almış durumda.
Vantaa Energy CEO’su Jukka Toivonen bu proje ile ilgili, “Dünya büyük bir enerji dönüşümünden geçiyor. Rüzgar ve güneş enerjisi, fosil yakıtlardan temiz enerjiye geçişte hayati teknolojiler haline geldi. Enerji geçişinde şu ana kadarki en büyük zorluk, bu kesintili enerji türlerinin daha sonra kullanılmak üzere depolanamamasıydı. Batarya ve akü gibi küçük ölçekli depolama çözümleri ne yazık ki yeterli değil; büyük, endüstriyel ölçekte depolama çözümlerine ihtiyaç var. Varanto bunun mükemmel bir örneği ve biz de dünyanın geri kalanına örnek olmaktan mutluluk duyuyoruz.” açıklamalarında bulundu.
Hibrit Sistem Aracılığıyla Isı ve Elektrik Elde Edilebilecek
Ayrıca Toivonen, proje için Varanto ile birlikte 60 MW‘lık iki adet elektrikli kazan inşa edileceğini ve bu kazanların, elektriğin bol ve ucuz olduğu dönemlerde yenilenebilir elektrikten ısı üretmek için kullanılacağını belirtti. “Yine Varanto’nun geliştridiği akıllı kontrol sistemiyle, elektrik üretimi, atık ısı ve bölgesel ısıtma sistemleri kombine edilerek hibrit bir sistem oluşturulacak. O anda hangi kaynağın avantajlı ve verimli olduğuna karar verilerek ısı ve elektrik üretimi arasında geçiş yapılacak.” ifadelerini de kullandı.
Bölgesel ısıtmanın Finlandiya’daki binalar ve evler için açık ara en popüler ısıtma şekli olduğunu açıklayan web sitesinde açıklayan şirket, Vantaa şehrinde 600 km’den fazla yer altı bölgesel ısıtma ağı bulunduğunu ve şehirdekilerin yaklaşık %90‘ı bölgesel ısıtma sistemiyle ısıtılan evlerde yaşadığını da belirtti.
Nüfusa oranlandığında Finlandiya, İskandinav ülkelerindeki en büyük bölgesel ısıtma üreticisi ülke konumunda. Finlandiya’da 2023 yılında toplam 37,3 TWh bölgesel ısı üretildi. Bunun %53’ü yenilenebilir ısı kaynaklarından, %14’ü ise atık ısıdan elde edildi.
Emrecan YÜCEL – Enerji Sistemleri Mühendisi – emrecan.yucel@enerjigazetesi.ist