IRENA (Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı)’nın yayınladığı yeni raporu, 2021 yılında yapılan yenilenebilir enerji yatırımlarının, neredeyse üçte ikisinin, G20 ülkelerinde bulunan kömür yakıtlı en ucuz opsiyonlarına göre daha düşük maliyetli olduğunu gösteriyor.
Tedarik zincirlerindeki zorluklar ve yükselen emtia fiyatlarının proje maliyetleri üzerine tam etkisini henüz göstermediğinden, yenilenebilir enerji maliyetleri 2021’de düşmeye devam etti. Elektrik maliyetleri (LCOE) küresel ortalamalarda 2020’ye kıyasla rüzgâr santrallerinde
Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) tarafından yayınlanan 2021’deki Yenilenebilir Enerji Üretim Maliyetleri raporu, 2021’de yeni kurulan yenilenebilir enerjinin neredeyse üçte ikisinin (163 GW), G20 içindeki en ucuz kömür yakıtlı eş değerinden daha düşük maliyetlere sahip olduğunu gösteriyor. IRENA, mevcut yüksek fosil yakıt fiyatları göz önüne alındığında, 2021’de eklenen yenilenebilir enerjinin 2022’de küresel enerji üretim maliyetlerinden yaklaşık 55 milyar ABD doları tasarruf sağladığını tahmin ediyor.
IRENA’nın yeni raporu, 1,5°C ısınma sınırı ve Paris Anlaşması hedefleri doğrultusunda geçişi hızlandırarak günümüzün enerji ve iklim acil durumlarını ele almada maliyet açısından rekabetçi yenilenebilir enerjilerin oynadığı kritik rolü teyit ediyor. Göreceli kısa proje teslim süreleri ile güneş ve rüzgâr enerjisi, fosil yakıtları hızla azaltma ve nihayetinde kademeli olarak kullanımdan kaldırma ve net sıfır hedefinde sebep olunan makroekonomik hasarları sınırlandırmada, ülkelerin çabalarında hayati öneme destekleri temsil ediyor.
“Mevcut durumda geçici bir kriz müdahalesi gerekli olsa da iklim hedeflerini yumuşatmak için bahaneler orta ve uzun vadede geçerli olmayacaktır. Bugünkü durum, yenilenebilir enerji ve enerji verimliliğinin geleceğin çarpıcı bir hatırlatıcısıdır. Mısır’daki COP27 ve BAE’deki COP28 ile yenilenebilir enerji, hükümetlere net sıfıra uyum sağlamak için uygun fiyatlı enerji sağlıyor ve iklim vaatlerini sahadaki insanlar için gerçek faydalarla somut eyleme dönüştürüyor.” dedi.
Yenilenebilir kaynaklara yapılan yatırımlar, IRENA maliyet verilerinde vurguladığı gibi, 2022’de büyük kazançlar sağlamaya devam ediyor. OECD üyesi olmayan ülkelerde, 2021’de en ucuz yeni fosil yakıtlı seçenekten daha düşük maliyetli olan 109 GW‘lık yenilenebilir enerji ilavesi, önümüzdeki 25-30 yıl boyunca maliyetleri yılda en az 5,7 milyar ABD doları azaltacaktır.
2021 ve 2022’deki yüksek kömür ve fosil gaz fiyatları da fosil yakıtların rekabet gücünü derinden bozacak ve güneş ve rüzgârı daha da çekici hale getirecektir. Örneğin, Avrupa fosil gaz fiyatlarında benzeri görülmemiş bir artışla birlikte, Avrupa’da yeni fosil gaz üretimi, kullanım ömrü boyunca giderek daha ekonomik olmayacak ve atıl varlık riskini artıracaktır.
Avrupa örneğin, mevcut gaz santrallerinin yakıt ve CO2 maliyetlerinin 2022’de, 2021’de devreye alınan yeni güneş ve rüzgâr santrallerinin yaşam boyu maliyetinden ortalama 4 – 6 kat daha fazla olabileceğini gösteriyor. Ocak ve Mayıs 2022 arasında, güneş ve rüzgâr enerjisi üretimi, Avrupa’nın, ağırlıklı fosil gaz olmak üzere, yaklaşık 50 milyar ABD doları fosil yakıt ithalatını önlemiş olabilir.
Tedarik zincirleriyle ilgili olarak, IRENA’nın verileri, tüm malzeme maliyet artışlarının henüz ekipman fiyatlarına ve proje maliyetlerine yansıtılmadığını gösteriyor. Malzeme maliyetleri yüksek kalmaya devam ederse, 2022’deki fiyat baskıları daha belirgin olacaktır. Ancak artışlar, daha yüksek fosil yakıt fiyatlarına göre maliyet açısından rekabetçi yenilenebilir enerji kaynaklarının genel kazanımları tarafından gölgede bırakılabilir.
Kaan Murat ÇELİKÇAN – Enerji Sistemleri Mühendisi – kmcelikcan@gmail.com