Kategori : ENERJİ GÜNDEMİ, GÜNEŞ ENERJİSİ - Tarih : 19 Aralık 2022
Temiz ve sürdürülebilir enerji çözümlerinden biri olan güneş enerjisi sistemlerinde solar paneller en kritik bileşendir. İçerisindeki fotovoltaik (PV) hücreler sayesinde güneşten gelen ışınları elektriğe dönüştürebilen bu paneller, ancak doğru yerleşim, bakım, onarım, kontrol ve izleme prosedürleri uygulandığı takdirde maksimum verimle çalışabilmektedir. Günümüzde ticari ve endüstriyel alanda kullanımı giderek yaygınlaşan güneş panelleri için bazı basit fakat kritik verimlilik yöntemleri vardır. Şimdi bunlara kısaca göz atalım.
Güneş panellerinin verimliliği için ilk kritik konu doğru kurulumdur. Paneller çatılara gün içerisinde güneşten maksimum ışığı alacak şekilde, doğru açıyla yerleştirilmelidir. Bölgenin iklim koşulları, yağış durumları; günlük, haftalık, aylık ve yıllık güneşlenme süreleri doğru hesaplanmalıdır. Kurulum sırasında ve ilerleyen zamanlarda panellerin önünde gölge oluşturacak unsurlar olup olmadığına dikkat 
edilmelidir. Ayrıca, paneller ile montaj yüzeyi arasında uygun boşluk bırakılmalıdır. Paneller özellikle sıcaklığın yüksek olduğu zaman dilimlerinde aşırı ısınabilir. Bırakılan bu boşluk panel çevresinde bir hava akımının oluşmasını ve dolayısıyla paneller için az da olsa doğal soğutma yapılmasını sağlar.
Güneş enerji sistemlerinde verimliliği artırabilcek bir diğer önemli konu da panel temizliğidir. Güneş panelleri yüzeyinde zaman içerisinde toz ve kir birikebilir. Yüzeydeki kirlilik panellerin verimliliğini düşüren önemli bir faktördür. Bölgenin iklim şartları ve çevresel koşullarına göre kirlenme hızı daha da yüksek olabilir. Bu nedenle, panellerin belirli periyotlarla doğru yöntemlerle temizlenmesi gerekir. Bölgede belirli aralıklara yağmur yağması panellerin kendiliğinden temizlenmesini sağlayabilir. Temizlik planları oluşturulurken bu konuya da dikkat edilmelidir.
Standart solar panel kurulumlarından biraz daha maliyetli olsa da hareketli güneş paneli kullanımı solar verimliliği artıran bir diğer önemli faktördür. Bu paneller üzerinde, panel yüzeyinin gün içerisinde güneşi takip etmesini sağlayacak bir yönlendirici bulunmaktadır. Bu sayede güneş paneli gün içerisinde güneşten maksimum ışığı alır ve bu sayede üretebileceği maksimum elektriği üretir. Güneş panelleri sadece güneş ışığı olduğunda elektrik üretebildiğinden bu sistemler ile gün içerisinde elektrik üretilebilen faydalı zaman aralığı da genişlemiş olur.
Güneş enerjisi depolama sistemleri yani solar aküler / bataryalar kullanmak da solar verimliliği artırmaktadır. Eskiden oldukça maliyetli olan bu sistemlerin fiyatları gelişen teknoloji sayesinde oldukça uygun seviyelere gelmiştir. Paneller ile gündüz güneşli havalarda üretilen enerji solar bataryalar ile depolanarak gece saatlerinde anlık elektrik üretiminin olmadığı zamanlarda da kullanılabilmektedir. Ayrıca, standart şebekelerden sağlanan elektrikte bir kesinti olması durumunda da bu enerjiden yararlanmak mümkündür.
Doğrudan panel verimliliğine etki etmese de üretilen enerjinin daha verimli kullanılmasını sağlaması açısından güneşin yoğun olduğu saatlerde yüksek enerji gerektiren çalışmaların yapılması da verimliliği artırmaktadır. Örneğin yoğun elektrik tüketen cihazların güneşin tepede olduğu ve maksimum üretiminin gerçekleştirildiği öğlen saatlerinde kullanılması bu enerjinin verimli kullanılmasını sağlar. Ayrıca, laptop, tablet, telefon vb gibi şarj edilebilen cihazların yine bu saatlerde şarj edilmesi de elektrik üretiminin olmadığı saat aralıklarında fayda sağlamaktadır.
Güneş enerjisi sistemleri sadece güneş panellerinden ibaret değildir. Solar invertörler, kablolama, bataryalar vb gibi farklı ekipman ve cihazlar da bu sistemlerin önemli bileşenleridir. Her bir ekipmanın hedeflenen kapasiteye, üretim / tüketim karakteristiğine, bölgenin şartlarına ve proje bütçesine uygun seçilmesi son derece önemlidir. Bu nedenle, panel dahil olmak üzere sistem kurulumu yapılırken mutlaka bu alanda uzmanlık sahibi kişi ve kurumlarla beraber çalışılmalıdır. Yanlış ekipman seçimi ya da hatalı kurulumlar ilerleyen zamanlarda dolaylı maliyetlere ve kayıplara neden olabilmektedir.
Dilek AŞAN – Taksim Danışmanlık / dilek@taksimdanismanlik.com – www.dilekasan.com
