Enerji; ekonominin en önemli girdisi, dünya siyaset politikasını yönlendiren bir kaynak ve iklim değişikliği etkileri dolayısıyla dünyanın ekonomik, sosyal ve coğrafik düzeninin gelecekteki en etkin belirleyicisi konumundadır. Enerjinin güvenilir, zamanında ve kesintisiz elde edilmesi politikası çerçevesinde yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji üretimine yönelmenin yanı sıra, ağırlık veri
Enerji verimliliğinde atılacak somut adımlar, Türkiye’nin rekabetçiliği ve uzun vadeli sürdürülebilir ekonomik büyümesi için hayati öneme sahiptir. Enerjinin etkin kullanılmaması işletmeler için yüksek maliyet anlamına gelir, dolayısıyla enerji verimliliğinde sağlanacak iyileşmeler Türkiye’nin küresel ekonomide rekabetçiliğini koruyabilmesi için temel bir gerekliliktir. Enerjinin yönetilememesi aynı zamanda daha fazla kamu enerji harcaması ve ulusal bütçeden enerji harcamaları için daha fazla pay aktarılması anlamına gelir.
İklim değişikliğinin etkisini azaltmak artık gelişmiş ülkelerde öncelikli politikadır. Ülkemizde kişi başına düşen sera gazı emisyonları diğer ülkelere kıyasla düşük olmasına rağmen, toplam sera gazı emisyonları artış oranı gelişmekte olan ülkeler arasında üst seviyelerdedir. Hükümet buna karşı önlemlerini hem uluslararası hem de ulusal ölçekte arttırmaktadır. Türkiye 2009 yılında Kyoto Protokolü’ne taraf olmuş, ardından Ulusal İklim Değişikliği Stratejisi Belgesi ve Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planını yayınlamıştır. Böylelikle sera gazı emisyonlarının ve etkilerinin yönetilerek azaltılmasına yönelik öncelikler belirlenmiştir.
KANUNİ ZORUNLULUK
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 27 Ekim 2011’de Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Enerji Kaynaklarının Ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik” te de ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi kurulmasına ilişkin madde eklenmiştir. Yönetmeliğe göre; Enerji Yöneticisi görevlendirmekle veya enerji yönetim birimi kurmakla yükümlü endüstriyel işletmelerdeki, organize sanayi bölgelerindeki ve binalardaki enerji yönetimi sistemleri, TS ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi-Kullanım Kılavuzu ve Şartlar Standardına uygun şekilde oluşturulmalıdır.
Türkiye enerji mevzuatı ve düzenlemesi alanlarında güçlü başlangıç adımlarını atmıştır ve artık enerji verimliliği alanındaki güçlü potansiyeli kullanmak üzerinde odaklanmalıdır.
Uluslararası Enerji Yönetimi Standardı ISO 50001Enerji Yönetim Sistemi birçok iş sektörünün temel odak noktalarından biri olmaya başlamıştır. ISO 50001 standardının amacı kuruluşların; enerji verimliliği, kullanımı ve tüketimi dahil enerji performansının iyileştirilmesi için gerekli olan sistemleri ve prosesleri oluşturabilmesini sağlamaktır. ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi enerjinin sistematik yönetimi vasıtasıyla, sera gazı emisyonları ile diğer ilgili çevresel etkilerin ve enerji maliyetlerinin azaltılmasını amaçlamaktadır. ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi coğrafi, kültürel ve sosyal koşullara bakılmaksızın, her tür ve büyüklükteki kuruluşlar için uygulanabilir. Uygulamanın başarısı, kuruluşun tüm seviye ve fonksiyonlarının özellikle de üst yönetimin taahhüdüne bağlıdır.
ISO 50001 standardı, enerji yönetim sisteminin (EnYS) şartlarını belirtir. Kuruluş bu standardı esas alarak, ilgili yasal şartları ve önemli enerji kullanımını da göz önünde bulundurarak, enerji politikasını oluşturur ve uygular; hedeflerini, amaçlarını ve eylem planlarını ortaya koyar. EnYS bir kuruluşun; politikadaki taahhütlerini yerine getirmesini, enerji performansını iyileştirmek için gerekli önlemleri almasını ve sistemin bu standardın şartlarına uygunluğunu göstermesini sağlar. ISO 50001 standardı, kuruluşun kontrolü altındaki faaliyetlere uygulanır ve standardın uygulaması; sistemin kompleksliği, dokümantasyon hacmi ve kaynaklar dahil kuruluşun belirli şartlarını karşılayacak şekilde uyarlanabilir.
Diğer ISO standartları gibi, PUKÖ (Planla – Uygula – Kontrol Et – Önlem Al) döngüsüne dayandırılmıştır.
ISO 50001 ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ’NİN FAYDALARI:
– Maliyetlerin azaltılması ile rekabet avantajı sağlar.
– İşletme ve ülke kaynaklarının verimli kullanılmasını sağlar.
– Enerji kaynaklarının yönetimi konusunda kılavuzluk eder.
– Tedarik zinciri yoluyla enerji verimliliğinin desteklenmesi için çalışma planı oluşturur.
– Sera Gazı Emisyonları ile ilişkili yerel yükümlülüklere uyumu kolaylaştırır
– İsraftan kaynaklanan çevre etkisi azaltılır.
ISO 50001 standardı; bir kuruluşun enerji verimliliği, enerji kullanımı ve tüketimini de içine alan enerji performansının sürekli iyileştirilmesi konusunda sistematik bir yaklaşım izlemesini sağlayan bir enerji yönetim sisteminin oluşturulması, uygulanması, sürekliliğinin sağlanması ve iyileştirilmesi ile ilgili şartları kapsamaktadır. İşletmede enerji performansına katkıda bulunan; ölçme, dokümantasyon ve raporlama, tasarım ve tedariki uygulamaları, sistemler, prosesler ve personel ile ilgili şartlar dâhil enerji kullanımı ve tüketimine uygulanabilir şartları belirlemektedir.
TS EN ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, TS EN ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi, TS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi gibi diğer yönetim sistemleri ile entegrasyonu mümkündür.
ISO 50001 standardı, beyan ettiği enerji politikasına uygunluğunu sağlamak ve bu uygunluğu diğerlerine göstermek isteyen her tür kuruluş için uygulanabilir. Bu uygunluk, kuruluşun kendisini değerlendirmesi ve kendi uygunluk beyanıyla veya enerji yönetim sisteminin harici bir kuruluş tarafından belgelendirilmesiyle teyit edilir.
Genel Müdür Yardımcısı
Arzu GÜRKAN
agurkan@enve.com.tr
Kaynak: Enerji Gazetesi