Enerji tüketicilerinin aynı zamanda enerji yatırımcısı olmasının önünü açan aylık mahsuplaşma yönetmeliğini de içeren “Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği” sayesinde, çatı tipi uygulamalarını etkin ve verimli kılacak olan mahsuplaşma süresinin aylık olarak belirlenmesi, Türkiye’de çatı tipi güneş enerjisi sistemlerinin geleceğini kurgulayan ana tema olarak görülmelidir. Güneş enerjisine dayalı elektrik üretimi yapabilecek atıl haldeki çatı, cephe gibi alanlar değerlendirilecek, üretim ve tüketim noktası aynı olmak şartıyla mevcut “Bağlantı Gücünü” aşmamak üzere güneş santrali kurulabilecek. Yönetmelik ile artık güneş enerjisi uygulamalarının sadece çatı ve cephe uygulaması olarak gerçekleştirilebileceği belirlendi. İşletmeler ya da vatandaşlar artık lisans alma ya da şirket kurma zorunluluğu olmadan daha fazla elektrik üretebilecek ve bunu da çatı ve cephe uygulamaları ile yapabilecekler. Bunun ülkemiz için ne ifade ettiğini dünyadan örnekler ile anlatmaya çalışalım…
Ülkelerin çatı üstü uygulamalarına bakıldığında tüm dünyada hızlı gelişmelerin yaşandığı görülmektedir. Örneğin, Hindistan’ın 2020 yılında çatı üstü solar panellerden elde edilen enerjisinin 40 GW kapasiteye ulaşması beklenmektedir. Almanya ise 2030 yılında yüzde 100 oranında yenilenebilir enerji kaynağını kullanmayı hedeflerken, 10 yıllık planlamasına göre 42 GW solar çatı kapasitesi
Çatılarımızın güneş enerjisi potansiyeli hesaplanırken sadece çatı alanına bakmak elbette yeterli olmayacaktır. Bunun yanında, mevcut şebekelerin güneş enerjisi bağlantılarını kaldırabilme kapasitesi, tüketicilerin gelir seviyesi, kredibilitesi ve ilgili politikaların güneş enerjisi kurulumu için koyduğu hedefler de çatılarda güneş enerjisi kurulmasını etkileyen önemli parametreler
olmaya devam edecektir. Araştırmalar sonucunda, 9 milyondan fazla bina stoku ile çatı üzeri güneş enerjisi potansiyeli en yüksek ülkelerden biri olan Türkiye’de mevcut çatı alanlarımızın
en az üçte birinin güneş enerjisi kurulumuna müsait olduğu tahmin edilmektedir. Bu da yaklaşık 467.000.000 metrekare olarak ele alınabilir. Bu alanların tamamına güneş enerjisi panelleri
yerleştirdiğimizi varsaydığımızda, yaklaşık 46.000 MW kurulu güç elde etmemiz mümkün görünüyor. Bu kurulu gücün 23.000 MW’lık bölümünün konut çatılarından, 21.000 MW’lık bölümünün sanayi ve ticari çatılardan, 2.000 MW’lık bölümünün ise kamu kurumu çatılarından elde edilebileceği öngörülüyor. Ülkemizde kişilerin mali durumu ve kredibilitesine baktığımızda ise çatılara yapılacak yatırım ile yaklaşık 3.900 MW’lık kurulu güce ulaşılabileceği tahmin edilmektedir.
GÜNDER tarafından TEİAŞ ile yapılan görüşmelerde, çatı kurulumlarının yaklaşık 6.580 MW’lık kapasiteye ulaşmasının iletim hatlarında herhangi bir ilave yatırım gerektirmeyeceği belirlenmiştir. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ise 2017 yılında yaptığı açıklamada, gelecek 10 yılda 10.000 MW kurulu güç hedeflendiğini ve bunun da 4.000 MW’sinin konut çatılarından 6.000 MW’sinin ise endüstri ve ticari çatılarından planlandığını açıklamıştır. Çatı uygulamaları için çeşitli kapasitelerde fizibilite çalışması yapıldığında ve aylık mahsuplaşma uygulanması esas alındığında, dağıtım firmalarının ve bulunulan şehrin özelliğine bağlı olarak fiyat farklılıkları da gözlemlenebilecektir. Çatı uygulamalarında en önemli etken, elbette ki çatının fiziki durumu, yani çatı tipi, çatıların kullanım şekli, çatı üzerinde kullanılabilecek alan ve elektrik tüketimi ve maliyetidir.
Bunun yanında mevcut mevzuat, çatı sahiplerinin konu hakkındaki farkındalığı ve elektrik üretiminin kendilerine sağlayacağı katkı hakkındaki bilgileri ve algıları da önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır.
Kaynak: Enerji Dünyası